Güvercin göz hastalıkları, kronik solunum yolu hastalıkları adı altında ele alınır. Güvercinlerin gözlerini etkileyen hastalıklar Ornithosis, Coryza ve Mycoplasmosis olmak üzere üç tanedir. Bu rahatsızlar güvercinlerin solunum yollarını etkilemekte ve yaygın olarak görülmektedir. Özellikle kışın havanın soğumasıyla birlikte etkili olurlar. Fazla öldürücü olmasalar da, ciddi vakalarda ölüm riski bulunmaktadır. Bir de diğer hastalıklarla birlikte görülme olasılıkları vardır. Bu durum güvercinlerde güç kaybına neden olmakta ve yaşamsal risk oluşturmaktadır. Özellikle güvercinlerin uçuş yeteneklerini azaltır. Güvercinlerdeki göz hastalıklarının en önemli sebepleri stres, hijyenik koşulların kötü olması gibi etkenlerdir. Bunlar ortadan kaldırılmadığında, hastalıkların tekrarı önlenemez. Güvercinlerde görülen göz hastalıklarını değerlendirmek gerekirse;
OrnithosisBu hastalık chlamydia psittaci denilen bakteri nedeniyle oluşur. Normalde bir solunum yolu hastalığı olmasına rağmen, güvercinlerde gözlerde dikkat çekici belirtilere neden olduğundan, göz hastalığı olarak tanımlanır. Oldukça yaygın şekilde güvercinleri etkileyen rahatsızlık, diğer kuş türlerinde de etkili olur. Hastalığa neden olan bakteri içinde RNA ve DNA bulundurduğundan, üremek için içinde olduğu vücuttan bu maddeleri alır ve vücut hücrelerinde bozulmaya neden olur.
Hastalığın uzun süre belirti vermediği görülebilir. Bu yüzden gözden kaçan bir rahatsızlıktır. Güvercinde birden ortaya çıkan güç kaybıyla anlaşılabilir. Güvercinlerdeki performans kaybının en önemli sebepleri arasındadır. Özellikle uçan bir güvercinin uçuş gücünün azalmasına neden olur. Yavrularda daha yavaş ilerler. İlerleyen aşamalarda güvercinlerde tüy kabartma, iştahsızlık, tüylerin karışması, kilo kaybı, titreme, solunum sorunları ve gözlerde kızarıklık şeklinde kendini gösterir. Ağır durumlarda karaciğeri etkiler ve iltihaba neden olur. Bu durumda hastalık ölümcül risk taşır. Daha önceden hastalığı geçirmiş olan kuşlarda kısmi direnç oluşur ve yeniden bu hastalığa yakalanmaları daha zor olur. Mikrobun vücuda girmesiyle birlikte güvercinin tek gözünde ya da ikisinde birden yaşarma ve akıntı oluşur. Diğer belirtileri gözden kaçsa da, göz akıntısı mutlaka dikkate alınmalıdır.
One Eye Cold (Tek göz soğuk algınlığı)
Chlamydia psittaci adlı bakterinin gözlere yayılmasıyla gözde meydana getirdiği akıntı ve yaşarmayla ortaya çıkan rahatsızlıktır. Güvercinin gözünün çevresi halka biçiminde şişer ve kızarıklık oluşur. Sanki bu bölgede su toplamış gibi bir görüntü oluşur. Genellikle tek gözü etkiler. Bu nedenle bu isimle anılır. Tedavi uygulanmadığı takdirde kızarıklık gözün çevresine iyice yayılır ve genişleme gösterir. Gözden akan akıntı oldukça bulaşıcı olduğundan, çevredeki güvercinlere de bulaşabilir. Bu rahatsızlık yine güvercinleri etkileyen ve gözlerde ortaya çıkan Coryza rahatsızlığı ile karıştırılmamalıdır. Bu rahatsızlıkta gözlerde körlük olabilir.
Salmalarda bulunan bir güvercinin hasta olması diğerlerine de bulaşmayı sağlar. Salmada bulunan güvercin tozu denen beyaz toza bulaşır ve taşınır. Solunum ile diğer güvercinleri de etkiler. Aynı zamanda aynı banyoyu kullanan kuşlarda da bulaşma olur. Bu yüzden hasta olan kuşların ayrılması gerekir. Mikrop salmanın içinde 48 saat aktif şekilde kalabilir. Bunun aynı zamanda insana da bulaşma özelliği vardır. Teşhis için kan tahlili yapılmalı, ölen güvercinlerde yapılan otopside karaciğere bakılmalıdır. Bu rahatsızlık bakteri nedeniyle oluştuğundan, antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Fakat yumurtlama dönemindeki güvercinlerde bu ilaçlar kullanılmamalıdır.
Coryza
Bu rahatsızlığa akut nezle diyebiliriz. Buna Hemophilus influenzae adındaki bakteri neden olur. Özellikle kış döneminde etkili olan rahatsızlık, güvercinlerde üst solunum yollarına yerleşir ve çeşitli sorunlara neden olur. Güvercinlerde hızlı bir gelişim göstererek etkili olur. 3 gün içinde belirtiler ortaya çıkar. Boğazda sümük salgısı, balgam oluşumu, gaga ve kenarında rahatlıkla görülür. Güvercin gagasını açtığında dil ve damağın arasında şerit halinde balgam görülebilir. Solunum zorluğu, hırıltılı nefes, iki gözde birden yaşarma ortaya çıkar. Sinüsler şişer, kokulu burun akıntısı olur. Göz altlarında, alında ve yüzde şişlik oluşur.
Hasta olan güvercinlerin diğer kuşlardan ayrılması gerekir. Çünkü hastalık bulaşıcıdır. Gözlerden alan yaş, sümük mikroplu olur. Temas, salgıların kuruyup solunması, suya karışması bulaşması için yeterli olur. Hastalığı teşhis edilmesi için, gözdeki ve burundaki akıntının analiz edilmesi gerekir. Tedavide antibiyotikli ilaçlar kullanılmalıdır. Aynı zamanda güvercinlere vitamin takviyesi verilmelidir.
Mycoplasmosis
Bu rahatsızlıkta kronik nezle şeklinde seyreder. Solunum yolu hastalıklarının devamında ortaya çıkar. Buna sebep olan yine bir bakteridir. Solunum yolu hastalıkları gibi belirti verdiğinden, teşhisi oldukça güç olur. Boğazda, burunda, gagada akıntıya neden olur, sinüsler şişer, gözler kızarır. Mikrop kuşların vücutlarında taşınır, dışarıda sadece 15-20 dakika canlı kalabilir. Hijyenik koşulların uygun olmaması, rutubetli ortam hastalığın yayılmasında etkili olur. Hasta kuşa kan analizi yapılarak hastalık teşhis edilebilir. Balgam tahlili ise, hastalığın aşaması hakkında fikir vericidir. Tedavisi için yine antibiyotikler ve vitaminler kullanılır.
